Sürrealizm (Gerçeküstücülük) – Intro

“Mükemmellikten korkmayın, zaten asla elde edemeyeceksiniz.”

Salvador Dalí

Sürrealizm…

Duyguların hakim olduğu bu muhteşem akım 1924’te Paris’te şair André Breton tarafından kurulmuştur. Dadaizm’in izlerini taşıyan Gerçeküstücülük Freudyen psikanaliz ve Marksizmle çok açıktan ilgilidir. Gerçeküstü sanatçılar bilinçaltını ortaya çıkarmak gibi bir amaç edinmişlerdir ve bu amaçla rüyalarla oldukça fazla ilgilenirler. Rüyalarda; toplum tabuları ve din tarafından bastırılmış duyguların ortaya çıktığına inanmışlardır. Çeşitli teknikler ile bilinçaltının kilidini açmaya çalışan bu sanatçıların; otomatik yazı (otomatizm) tekniği sanatsal yaratı sürecinin bilinç tarafından denetiminden kaçınmak için kullandıkları en ünlü tekniktir. Bunun yanında psikanaliz düşüncesinde hipnotizma büyük bir ortaya çıkarış yöntemidir. Sürrealistler bu yöntemi belirleyerek ortaya çıkan verileri eserlerine aktarmışlardır.

Aşağıda ilk resim André Breton’un sürrealizm manifestosu. Oldukça ağır bir dili var ancak meraklısına tavsiye edilir:) Sağdaki resimde ise Andé Breton’un ünlü bir şiirinin Orhan Veli Kanık tarafından çevirisini görmekteyiz. Sürreal izler şiirde direkt göze çarpıyor öyle değil mi? 😉 Bu arada Orhan Veli Kanık sürrealizmin Türk edebiyatındaki öncü isimlerinden.

Sanatta Sürrealizm…

“Otomatik sanat” yani mantık, ahlak ya da estetik yargılar olmadan; doğrudan bilinçaltından yansıyan bir sanat amaçlanmıştır. Rüyalara çok değer verilmesinin sebebi de aslında rüyalarda insanın bilinçaltı ile doğrudan bir iletişim kurduğuna inanmalarıdır. Onlara göre bilinçaltı, şimdiye kadar baskı altına alınmış, şaşkınlık verici bir sanatsal yaratıcılıkla dolu geniş bir depoydu.

Psikanalizci Sigmund Freud‘dan oldukça etkilenen sürrealist sanatçılar, mantığı bu deponun girişindeki engel olarak gördüler. Bu sebeple sürrealizmi sürrealizm yapan eserlerdeki mantığa uygunsuz, alaycı, karmakarışık ve sonsuz özgür dünyadır!

Sürrealizm ilk yazımı burada noktalıyorum. İkinci yazım “Sürrealizm ( Gerçeküstücülük) – René Magritte” olacak ve içerik olarak René Magritte‘in (Kendisi sürrealizmde en sevdiğim eserlerin sahibi ) hayatı hakkında minik bir intro ve eserlerinden seçmelerim olacak. İlerleyen yazılarda ise Salvador Dalí, Pablo Picasso ve Frida Kahlo geliyor olacak! Takipte kalın:)

Sürrealizmin ikinci yazısında görüşmek üzere,

Sevgilerle…

Kaynakça :

…izmler Sanatı Anlamak, Stephen Little ( olmazsa olmazım bu kitabı tüm sanatsever meraklı okuyucularıma tavsiye ediyorum 🙂

https://www.wikiart.org/